Prof. Dr. Mustafa Öztürk, sosyal medya hesabından hava kirliliği ölçümlerine ilişkin verileri paylaşarak uyarılarda bulundu.
Ankara Çankayalıların PM10 ve PM2.5 konsantrasyonu çok yüksek hava hava soluduğuna işaret eden Öztürk paylaşımında “Çankayalılar sınır değerlerinden 8 kat ve Sancaktepeliler 6 kat daha yüksek PM10'la kirlenmiş hava solumaya devam ediyorlar. Bu hava soluyanı hasta eder. Çankaya ve Sancaktepe'de kirli hava alarm veriyor” dedi.
Prof. Dr. Öztürk, Ankara Altındağ’daki tehlikeye de dikkati çekti.
Mustafa Öztürk, “Ankara Altındağ ile Kırıkkale'de soluduğu havadaki azot dioksit konsantrasyonu tehlikeli seviyeye ulaştı. Bu iki şehirde azot dioksit kirliliği alarm veriyor. Hassas gruplar ciddi sağlık sorunları yaşayabilir. Genel halkın bazı sağlık etkileri yaşaması muhtemel” ifadesini kullandı.
Türkiye’nin en kirli ve alarm veren şehirlerini Ankara Çankaya ve Altındağ ile Kırıkkale olarak açıklayan Öztürk, bu havaların insanı hasta edebilme potansiyeline dikkati çekti.
Prof. Dr. Öztürk, sıcaklık inversiyonunun riski artırdığını da dile getirdi.
PM10 ve PM2.5 kirliliğinde nüfusun tamamının hava kirliliğinden etkilenme olasılığı yüksek olarak değerlendiriliyor ve hassas gruplar açık hava etkinliklerinin kısıtlaması öneriliyor.
PM10 ve PM2.5 nedir?
PM10 ve PM2.5 olarak bilinen partikül maddeler, havada asılı kalan son derece küçük katı partikülleri ve sıvı damlacıkları tanımlayan bir terimdir.
Partikül maddeler nitratlar, sülfatlar, organik kimyasallar, ağır metaller, toprak veya toz partikülleri ve alerjenler (polen fragmanları veya küf sporları gibi) dahil olmak üzere çeşitli bileşenlerden oluşabilir.
Partikül kirliliği ağırlıklı kaynakları, dizelli motorlu taşıtlar, istiap haddinin üzerinde yük taşıyan dizel araçlar, kömür, fuel-oil ve odun yakan ısıtıcılar ve baca gazı arıtması olmayan endüstriden kaynaklanmakta.
Kış aylarında ısınmada kömür ve fuel-oil yakılan yerleşim bölgelerinde PM10 ve PM2.5 kirliliği oluşur.
Yaşlı dizel araçların ve toplu taşıma araçlarının yoğun olduğu ve istiap haddenin üzerinde yük taşıyan dizel araçların olduğu bölgelerde PM10 ve PM2.5 kirliliği olur.
Baca gazı arıtması olmayan sanayi tesisleri, PM10 ve PM2.5 kirliliği salımlar.
Küresel ısınmanın etkisi ile şehirlerde sıcaklık enversiyonlu gün sayısı artmakta.
Sakin ve kuru havalarda, şehirlerde PM10 ve PM2.5 kirliliği artıkça partiküller, virüsleri daha fazla tutma potansiyeli artmakta ve enfeksiyon ajanları için taşıyıcı görevi yapabilmekte. Bu da Kovid-19 virüsünün yayılma ve bulaş riski artırmakta.
Çapları 2.5 mikrondan küçük olan PM'ler, alveol dediğimiz hava keselerine kadar ulaşıyor. Bu yüzden dışarıda maskesiz dolaşılmamalı.
Sıcaklık İnversiyonu nedir?
Sıcaklık inversiyonu, yüksek basınç şartlarının hakim olduğu günlerde, açık hava ve sakin rüzgar şartlarında meydana gelir. Özellikle açık hava (bulutsuz) ve sakin rüzgarlı (hızı düşük) gecelerde, yer infra-kızıl radyasyonu yayarak hızlı şekilde soğur. Böylece yer ve yere yakın yüzey, yukarıdaki yüzeyden daha soğuk olur. Bu duruma sıcaklık inversiyonu denir. Böyle zamanlarda hava kütlesi yukarı doğru değil daha soğuk ortam olan aşağı doğru hareket etme meylindedir. İnversiyon, atmosferik şartların en muhtemel sonucunda meydana gelir. Sıcaklık inversiyonu, bacadan veya egzozdan atılan kirleticiler olmazsa, genel olarak zararlı sonuçlar oluşturmayan normal bir meteorolojik olaydır. Sanayi bölgeleri ile şehir içi bölgelerde inversiyon olayı hava kalitesi üzerinde olumsuz etki oluşturabilir.
