Suyun kaldırma kuvveti, bir sıvının içine batırılan herhangi bir cisim üzerinde yukarı doğru etki eden bir kuvvettir. Bu kavram, Antik Yunan bilim insanı Arşimet tarafından keşfedilmiş olup 'Archimedes'in Prensibi' olarak bilinir.
Prensip, bir cismin sıvı içinde bulunduğunda, üzerine etki eden kaldırma kuvvetinin, cismin sıvıda yer değiştirdiği sıvının ağırlığına eşit olduğunu ifade eder.
Bir cisim sıvıya batırıldığında, sıvının seviyesi yükselir. Bu, cismin yer değiştirdiği sıvının hacmini gösterir.
Yer değiştirilen sıvının ağırlığı, cisim üzerinde yukarı doğru bir kuvvet oluşturur. Bu kuvvet, 'kaldırma kuvveti' olarak adlandırılır.
Eğer bu kaldırma kuvveti, cismin ağırlığından daha büyükse, cisim yüzer. Eğer kaldırma kuvveti daha küçükse, cisim batar.
Arşimet, suyun kaldırma kuvvetini nasıl keşfettiğiyle ilgili en ünlü hikaye, onun bir hamamda yıkanırken bu prensibi anladığıdır.
Bu hikaye, zamanla popüler bir anekdota dönüşmüştür ve bilim tarihinin en ilginç keşif öykülerinden biri olarak kabul edilir.
Rivayete göre, Arşimet Siraküza Kralı II. Hieron'un altın bir tacın saflığını test etmesi için görevlendirilmişti.
Bu görevi yerine getirirken, bir gün banyo yaparken suyun nasıl hareket ettiğini fark eder. Banyo küvetine girdiğinde, suyun yükseldiğini gözlemleyen Arşimet, buradan yola çıkarak bir cismin sıvıya batırıldığında yer değiştirdiği suyun hacmi kadar bir kaldırma kuvveti uyguladığını fark eder. Bu anlayış, ona tacın saflığını sıvı içindeki yer değiştirme prensibini kullanarak test etme fikrini verir.
Bu hikayenin en renkli kısmı, Arşimet'in bu keşfi yaptıktan sonra büyük bir heyecanla 'Eureka!' (Buldum!) diye bağırarak sokaklara çıktığı ve bu durumda halka bu buluşunu anlattığı kısmıdır.
Ancak, bu hikaye büyük ihtimalle bir efsanedir ve Arşimet'in bu keşfi tam olarak nasıl yaptığına dair kesin bir bilgi yoktur.
