Rumeli Hisarı, İstanbul'un önemli tarihi yapılarından biri olup, Sarıyer ilçesinde Boğaziçi'nin kıyısında yer alır.
Fatih Sultan Mehmet tarafından, İstanbul'un fethinden önce, Karadeniz'den gelebilecek tehditlere karşı stratejik bir noktada, İstanbul Boğazı'nın en dar yerine, Anadolu yakasındaki Anadolu Hisarı'nın hemen karşısına inşa ettirilmiştir.
Hisar, geniş bir alanı kaplayan ve doksan gün gibi rekor bir sürede tamamlanan bir yapıdır.
Üç büyük kulesiyle dikkat çeker ve bu kuleler dünyanın en büyük kale burçları arasında sayılır.
Tarihi kayıtlarda Rumeli Hisarı, Fatih vakfiyelerinde 'Kulle-i Cedide', Neşri tarihinde 'Yenice Hisar', Kemalpaşazade, Aşıkpaşazade ve Nişancı tarihlerinde ise 'Boğazkesen Hisarı' olarak adlandırılmıştır.
Rumeli Hisarı günümüzde müze olarak ziyaretçi ağırlamaktadır.
Fatih Sultan Mehmet, İstanbul Boğazı'nın güvenliğini artırmak amacıyla bir hisar inşa etmeye karar verdi.
Yapım öncesinde, geleneksel diplomatik nezaket gereği, Bizans İmparatoru Konstantin'e bir elçi göndererek izin talep etti. Ancak Konstantin, hisarın yapılmasından hoşnutsuzluk duydu ve Avrupalıların bölgenin sahibi olduğunu iddia ederek tehditler savurdu. Fatih Sultan Mehmet ise bu tepkilere aldırış etmeden 1492 yılında Rumeli Hisarı'nın inşasına başladı.
Hisarın her bir bölümü, bir paşanın denetimine verildi. Fatih Sultan Mehmet, özellikle deniz tarafındaki bölümü bizzat kendisi denetledi. Sağ taraftaki kule Saruca Paşa'ya, sol taraftaki kule Zağanos Paşa'ya emanet edildi. Kıyıda yer alan kule ise Halil Paşa'nın sorumluluğunda inşa edildi. Her kule, inşaatı denetleyen paşanın adını aldı.
İnşaat malzemeleri, Karadeniz Ereğlisi ve İznik'ten temin edilen kerestelerle, Anadolu'nun çeşitli yerlerinden alınan taş ve kireçlerle sağlandı. Ayrıca, çevredeki Bizans kalıntılarından da taşlar kullanıldı. Rumeli Hisarı'nın yapımında yaklaşık 300 usta, 800 işçi ve 200 nakliyeci çalıştı. Hisar, 60,000 metrekarelik bir alanı kaplarken, harçla birleştirilen kısımların hacmi 57,700 metreküpe ulaştı.
Rumeli Hisarı'nda, üç büyük kule ve 13 adet çeşitli boyutlarda burç bulunmaktadır. Halil Paşa ve Saruca Paşa kuleleri dokuz katlı ve çapları yaklaşık 24 metredir. Zağanos Paşa kulesi ise sekiz katlı ve çapı 23 metredir.
