Mehmet Orhan Duru, 18 Aralık 1933’te İstanbul’da doğmuş ve 25 Ocak 2009’da İstanbul’da vefat etmiş önemli bir Türk öykücü, yazar, gazeteci ve veterinerdir. Türk edebiyatında bilim kurgu terimini Türkçeye kazandıran kişi olarak tanınan Duru, edebi kariyerinde birçok farklı alanı etkileyen önemli çalışmalara imza atmıştır.
Yaşamı ve Eğitim: Orhan Duru, İstanbul’un Rumelihisarı semtinde dünyaya gelmiş, ilkokul eğitimini Çankırı’da, ortaokul eğitimini ise Beşiktaş Birinci Erkek Ortaokulu'nda tamamlamıştır. Edebiyata olan ilgisi, 1948’de Afyon Lisesi’nde başlamış, annesinin vefatının ardından babasının ikinci evliliğinden Ülkü adında bir kardeşi olmuştur. Edebi kariyerine lise yıllarında şiirle başlamış, kısa süre içinde öykücülüğe yönelmiştir.
Edebi Kariyer ve Çalışmaları: Duru'nun ilk öyküsü "Kadın ve İçki", 1953 yılında Küçük Dergi’de yayımlanmıştır. 1956 yılında Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi'nden mezun olduktan sonra, çeşitli şehirlerde veteriner olarak çalışmış ve akademik kariyerine başlamıştır. 1959 yılında Veteriner Hekimliği Tarihi ve Deontoloji Anabilim Dalında asistan olarak görev yaparken, ilk öykü kitabı "Bırakılmış Biri" yayımlanmıştır. Ancak 27 Mayıs 1960 Askerî Darbesi sonrası üniversiteden ihraç edilmiştir.
Duru, gazeteciliğe Ulus gazetesinde başlamış ve Amerika'da geçirdiği bir yılın ardından Cumhuriyet gazetesinde çalışmaya devam etmiştir. Çeşitli gazeteler ve dergilerde yazılar yazmış, Mavi dergisiyle başladığı yazarlık kariyerinde Ulus, Cumhuriyet, Milliyet ve Hürriyet gibi önemli basın organlarında görev almıştır. Ayrıca, Interstar TV'de haber müdürlüğü yapmıştır.
Bilim Kurgu Terimi ve Edebiyat Anlayışı: Orhan Duru, İngilizce "science-fiction" terimini Türkçeye "bilim kurgu" olarak çevirmiş ve bu terimin Türkçede kullanılmasını sağlamıştır. Bu çeviri önerisini ilk olarak Türk Dil Kurumu'nun Türk Dili dergisinde 1 Ocak 1973'te sunmuş ve bu kullanım daha sonra resmi olarak kabul edilmiştir.
Duru’nun edebi anlayışı, Garipçiler akımına karşı çıkarak şiirin zengin ve kapalı bir anlatıma sahip olması gerektiğini savunan "Maviciler" akımına ve "1950 Kuşağı" öykücülerinin simgesel, imgesel ve soyut dil kullanımına dayanmaktadır.
Ölümü ve Mirası: Prostat kanserine yakalanan Orhan Duru, tedavi gördüğü Surp Agop Hastanesi'nde 25 Ocak 2009’da hayatını kaybetmiştir. Cenaze töreni Teşvikiye Camiinde düzenlenmiş ve Aşiyan Mezarlığı'na defnedilmiştir. Oyuncu Ülkü Duru’nun ağabeyi olan Orhan Duru'nun eserleri "Cüneyt Gabran" mahlasıyla da yazılmıştır.
Ölümünden sonra, Burak Fidan tarafından yazılmış "Roman Medyadan Önce Gelir" adlı eserinde çeşitli yazıları bir araya getirilmiş ve Fidan ile birlikte yazdığı tek romanı "Az Roman" yayımlanmıştır. Ayrıca, 2022 itibarıyla Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Basın Müzesi'nde ressam Faruk Kutlu tarafından yapılmış yağlı boya tablosu sergilenmektedir.
