İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi'nden (DEÜ) Profesör Doktor Hasan Sözbilir, Kahramanmaraş'ta 6 Şubat depreminin ardından bilim insanlarıyla birlikte incelemeler yaptı. Profesör Doktor Sözbilir, Kahramanmaraş merkezinde bulunan Narlı Fayı'nın henüz kırılmadığını ve kırılması halinde 6.7 büyüklüğünde bir deprem meydana gelebileceğini söyledi. Ayrıca, Narlı Fayı'nın Sakçagöz Fayı ile birleşmesi durumunda depremin büyüklüğünün artabileceğine dikkat çekti. Narlı Fayı'nın Kahramanmaraş ile Gaziantep arasında yer aldığı ve her iki şehri de etkileyebilecek potansiyele sahip olduğu belirtildi.
Depremin ardından geniş çaplı araştırmalar başlatıldı
6 Şubat ve 7 Şubat 2023 tarihlerinde meydana gelen, Kahramanmaraş merkezli olmak üzere 11 şehrimizi etkileyen ilki 7.7 ve ikincisi 7.6 büyüklüğünde olan depremler Türkiye'yi derinden etkiledi. Depremler yıkıma, ölümlere ve yaralanmalara neden oldu. Depremin ardından DEÜ, TÜBİTAK'ın paydaş kuruluşları olan İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Harita Genel Müdürlüğü, Türkiye Belediyeler Birliği ve birçok üniversiteden bilim insanı deprem bölgesine giderek araştırmalar yaptı. Orta Anadolu, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki illeri etkileyebilecek faylar üzerinde detaylı çalışmalar başlatıldı.
Bilim insanları fay hatlarında çalışıyor
Profesör Doktor Hasan Sözbilir, DEÜ'den Dr. Mustafa Softa ve Dr. Özkan Cevdet Özdağ, Fırat Üniversitesi'nden Profesör Doktor Ercan Ersoy ve diğer bilim insanlarından oluşan ekip, Şirvan Fayı, Cizre Fayı, Antakya Fayı, Ölü Deniz Fayı, Malatya Fayı ve Orta Anadolu Fayı-Deliler segmenti gibi fay hatlarında araştırmalar yapıyor. Ekibe, birçok yüksek lisans öğrencisi de katılarak çalışmalara destek veriyor.
Türkiye'nin deprem tehlike haritası ve büyük ölçekli proje
İzmir DEÜ (Dokuz Eylül Üniversitesi) Mühendislik Fakültesine bağlı Jeoloji Mühendisliği Bölümünün Genel Jeoloji ABD (Ana Bilim Dalı) Öğretim Üyesi Profesör Doktor Hasan Sözbilir, yürütülen çalışmalar hakkında bilgi verdi. 6 Şubat depreminin ardından, yüzey kırıklarının çevresindeki tüm fayların iki yıl içinde incelenmesinin hedeflendiğini belirtti. Proje çerçevesinde, "Bu faylar geçmiş tarihlerde kaç adet deprem üretti? Hangi sıklıkta deprem meydana geldi? En son deprem ne zaman oldu? Gelecekte ne zaman kırılabilir?" gibi sorulara yanıt arandığını ifade etti. Yaklaşık 100 bilim insanı ve 90'a yakın lisansüstü öğrencinin katılımıyla yürütülen bu büyük ölçekli projenin, 2025 sonunda tamamlanarak Türkiye'nin Deprem Tehlike Haritası'nın güncellenmesi planlanıyor.
Narlı Fayı’ndaki incelemeler ve gelecekteki riskler
Kahramanmaraş merkezli 11 ili kapsayan bölgede yapılan son araştırma ve incelemelerde, Narlı civarında çalışmalar gerçekleştirildi. 6 Şubat depreminin ilk kırılan parçasının üzerinde iki hendek açtıklarını belirten Profesör Doktor Sözbilir, bu parçanın ilk kez kırıldığını ve yeni bir fay gelişiminin söz konusu olduğunu ifade etti. Kırılan parçanın güneyinde yer alan Narlı Fayı'nda da iki hendek açıldığını ve bu bölgede üç deprem gerçekleştiğini tespit ettiklerini söyledi. Narlı Fayı'nın günümüzde de yüksek deprem tehlikesine sahip olduğunu belirten Sözbilir, bu fayın güneyindeki Sakçagöz, Yesemek, Hacıpaşa ve Ölüdeniz faylarının da inceleneceğini ekledi. Böylece Ölüdeniz Fayı'nın Türkiye sınırları içindeki bölümündeki tehlike seviyesini belirlemeye çalışacaklarını vurguladı.
Narlı Fayı'nda tarihsel depremler
Narlı Fayı üzerindeki çalışmalar sırasında üç tarihsel deprem tespit edildiğini belirten Profesör Doktor Hasan Sözbilir, 6 Şubat depreminin bu fayı çok az etkilediğini, ancak ani bir kırılmanın henüz gerçekleşmediğini açıkladı. Bu nedenle gelecekte Narlı Fayı'nın kırılma olasılığının yüksek olduğunu dile getirdi. Narlı Fayı'nın kırılması durumunda 6.7 büyüklüğünde bir depreme neden olabileceğini, Sakçagöz Fayı ile birleşmesi halinde bu depremin daha büyük olabileceğini belirtti. Fay hattının Kahramanmaraş ile Gaziantep arasında yer alması sebebiyle bu şehirlerin deprem tehlikesi altında olduğunu ve bu bölgelerdeki hazırlık çalışmalarına hız verilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.
