ABD (Amerika Birleşik Devletleri) Başkanı Joe Biden, Amerika Birleşik Devletleri'nin öncülüğünde ve Türkiye'nin Milli İstihbarat Teşkilatı'nın (MİT) arabuluculuğu ile gerçekleşen, çok uluslu tarihi esir takas operasyonunu Beyaz Saray'dan canlı olarak izledi. Bu operasyon, bir dizi karmaşık diplomasi ve istihbarat çalışmasının sonucuydu ve Türkiye'nin başkenti Ankara merkezli planlandı.
Operasyonun geniş kapsamı ve katılımcı ülkeler
MİT tarafından koordinasyonu yapılan edilen operasyon, Rusya, Belarus, Almanya, Slovenya, Polonya ve Norveç'te tutuklu bulunan 26 kişinin serbest bırakılmasını içeriyordu. Bu operasyonun hazırlıkları, İstanbul ve Ankara'da yapılan geniş çaplı iki toplantı ile tamamlandı. Bu toplantılarda, operasyona katılacak ülkelerin temsilcileri buluştu ve takasın lojistik ve güvenlik detayları üzerinde duruldu.
Operasyonun Türkiye'de gerçekleştirilme nedenleri
Hem ABD hem de Rusya, operasyonun Türkiye'de yapılmasını önerdi. Bu tercih, iki ülkenin Türkiye'ye olan güvenlerini ve MİT'in bu tür karmaşık operasyonları başarıyla yönetme kapasitesini yansıtması bakımından önemli değerlendirildi. Türkiye'nin, gizlilik konusundaki titiz çalışmaları ve disiplinli yaklaşımı, bu tür uluslararası operasyonlar için ideal bir merkez haline getirdi.
Esenboğa Havalimanı'nda gerçekleşen stratejik takas
MİT, takas için Esenboğa Havalimanı'nı seçti. Bu lokasyon, kontrol ve güvenlik açısından ideal olarak değerlendirildi. 1 Ağustos'ta gerçekleşen operasyonda, 7 farklı ülkeden gelen uçaklar aracılığıyla toplam olarak 26 kişi Türkiye'ye getirildi. MİT görevlileri tarafından yürütülen operasyon sırasında, rehinelerin kimlik doğrulamaları ve sağlık kontrolleri titizlikle yapıldı.
ABD Başkanı'nın isteği üzerine operasyonun zamanlaması planlandı
Operasyondan yaklaşık 15 gün önce, MİT Başkanı İbrahim Kalın, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı olan Jake Sullivan ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Sullivan, Biden'ın operasyonu canlı takip etmek istediğini belirterek, operasyonun Türkiye saati ile 17.00'de başlamasını istedi. MİT bu isteği değerlendirerek operasyonu belirlenen saatte başlattı ve Biden takası Beyaz Saray'dan canlı olarak izledi.
Operasyon sonrası Başkan Biden, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı aradı
Operasyon başarıyla tamamlandıktan sonra ABD'nin Başkanı Joe Biden, operasyona ilişkin bir basın toplantısı düzenleyerek, takasın başarısında önemli rol oynayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a teşekkür etti. Takas edilen rehinelerin bir kısmı Rusya'ya, bir kısmı Almanya'ya ve bir kısmı da ABD'ye gönderildi.
İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra en büyük takas
Bu takas operasyonu, 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana gerçekleştirilen en kapsamlı takas operasyonu olarak kayıtlara geçti. Operasyonda serbest bırakılanlar arasında The Wall Street Journal gazetesinin muhabiri Evan Gershkovich, Amerikalı eski Deniz Piyadesi Paul Whelan ve paralı asker olan Alman vatandaşı Rico Krieger gibi önemli isimler bulunuyordu. Bu kişiler, çeşitli suçlamalarla yargılandıkları ülkelerde uzun süre hapis yatmışlardı ve bu operasyonla özgürlüklerine kavuştular.
