Sağlık Bakanlığından M çiçeği hastalığı hakkında bilgilendirme
Sağlık Bakanlığı, M çiçeği (MPox) hastalığına ilişkin merak edilen 11 sorunun yanıtlarını sosyal medya hesabından paylaştı. İşte hastalık hakkında en çok sorulan sorular ve yanıtları:
M çiçeği, semptomları geçmişte çiçek hastalığında görülenlere benzer olsa da genellikle daha hafif seyreden bir virüs hastalığıdır. Hayvanlardan insanlara bulaşabildiği gibi, insandan insana da bulaşma riski bulunuyor. Çiçek hastalığının 1980 yılında dünya genelinde eradike edilmesinin ardından, çiçek aşısı uygulaması durdurulmuş ve bu durum, M çiçeği vakalarının nadir de olsa Orta ve Batı Afrika'da görülmesine yol açmıştır.
Eğer M çiçeği olduğunuzu düşünüyorsanız ya da M çiçeği olan biriyle yakın temas halinde bulunduysanız, bir sağlık kuruluşuna başvurarak test yapılıp yapılmayacağına karar verilmesi gerekir. Doktor gerekli görürse, örnekler alınıp test için uygun bir laboratuvara gönderilecektir.
M çiçeği belirtileri arasında ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, sırt ağrısı, büyümüş lenf nodları ve solunum yolu semptomları (boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı veya öksürük) yer alır. Hastalığa özgü en belirgin belirti ise karakteristik cilt döküntüleridir.
Eğer yeni veya açıklanamayan bir cilt döküntüsü ya da diğer M çiçeği belirtileri fark ederseniz, hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız. Sağlık kuruluşuna gidene kadar başkalarıyla yakın temastan, özellikle cinsel temastan kaçının. Ayrıca, evcil hayvanlar ya da diğer hayvanlarla temas kurmaktan da kaçınmalısınız. Test sonuçlarınızı beklerken bu önlemlere uymaya devam edin. Test sonucunuz pozitifse, döküntüler tamamen iyileşene ve cilt temiz bir görünüme kavuşana kadar izolasyona devam edin. Ateş, boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı ya da öksürük gibi belirtileriniz varsa, sadece acil durumlar için dışarı çıkın ve toplu taşıma araçlarını kullanmaktan kaçının. İzolasyondan çıkmanız gerekiyorsa, döküntülerinizi kapatın ve yüzünüze iyi oturan bir maske takın.
M çiçeği, enfekte bir kişinin cilt döküntüsü, kabuklar veya vücut sıvılarıyla doğrudan temas yoluyla bulaşabilir. Ayrıca uzun süreli yakın temas veya cinsel temas (öpmek, sarılmak ya da cinsel ilişki) sırasında da yayılabilir. M çiçeği olan bir kişi, belirtilerin başlamasından itibaren cilt döküntüleri tamamen iyileşene kadar virüsü başkalarına bulaştırabilir. Bazı durumlarda, hastalar belirtiler başlamadan 1 ila 4 gün önce de virüsü yayabilirler, ancak belirti göstermeyen kişilerin bulaştırıcı olduğuna dair bir kanıt bulunmamaktadır.
M çiçeği, cinsel yolla bulaşabilen bir hastalık olarak kabul edilebilir, ancak bu hastalığın bulaşma yollarından yalnızca biridir. Geçmişte, M çiçeği salgınları genellikle enfekte hayvanlarla veya hayvan ürünleriyle doğrudan temas sonucu ortaya çıkmıştır ve kişiden kişiye bulaşma sınırlı kalmıştır. Günümüzdeki salgınlarda ise virüs esas olarak yakın temas yoluyla yayılıyor. Cinsel temas sırasında, lezyonlarla temas veya solunum salgıları aracılığıyla bulaşma gerçekleşebilir. Bununla birlikte, cinsel ilişki olmaksızın da M çiçeği olan biriyle uzun süreli ve yakın cilt teması, virüsün bulaşmasına yol açabilir.
M çiçeği olduğundan şüphelenilen cilt döküntülerine sahip kişilerle yakın temastan kaçınmak en önemli korunma yöntemlerinden biridir. Ayrıca, M çiçeği hastalarının kullandığı eşya ve malzemelere dokunmaktan kaçınmak gerekir. Ellerinizi sık sık sabun ve suyla yıkamak veya alkol bazlı el antiseptiği kullanmak da önemli bir önlemdir. Özellikle yemek yemeden önce, yüzünüze dokunmadan önce ve tuvalet kullanımı sonrasında el hijyenine dikkat etmek gereklidir.
M çiçeği, enfekte bir kişiyle yakın temas veya cilt teması sırasında bulaşabilir. İlk bulgular, insanların sürekli cilt teması yaşadığı kalabalık etkinliklerin M çiçeği vakalarının artmasına neden olduğunu göstermektedir. Bu tür bir etkinliğe katılmayı planlıyorsanız, kişisel cilt temasının ne kadar olabileceğini göz önünde bulundurmalısınız.
M çiçeği için özel olarak geliştirilmiş bir tedavi bulunmamaktadır. Ancak, çiçek hastalığı tedavisinde kullanılan antiviral ilaçlar, genetik benzerlikler nedeniyle M çiçeği tedavisinde de kullanılabilmektedir. Bununla birlikte, bu ilaçların etkinliği tam olarak kanıtlanmamıştır.
M çiçeği evcil hayvanlara bulaşabilir mi?
M çiçeği, zoonotik bir hastalıktır; bu, hastalığın hayvanlar ve insanlar arasında bulaşabileceği anlamına gelir. Ancak, mevcut durumda M çiçeği açısından evcil hayvanlar yüksek risk taşımamaktadır.
M çiçeği su yoluyla bulaşabilir mi?
M çiçeğinin havuz, sıcak küvet veya su parkı gibi yerlerden bulaşabileceğine dair net bir kanıt bulunmamaktadır. Ancak, virüsün insandan insana yakın temas veya cilt teması yoluyla bulaşabileceği bilinmektedir. M çiçeği hastasının havlu, yüzme tahtası, havuz oyuncağı veya giysi gibi kişisel eşyalarının bir başkası tarafından kullanılmasıyla hastalık bulaşabilir. Eğlence amaçlı su mekanlarında düzenli dezenfeksiyon yapılması ve havuzların uygun şekilde klorlanması, M çiçeği virüsünün bulaşma riskini ortadan kaldıracaktır.
