Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz üç yıllık döneme dair ekonomi beklentilerinin yer aldığı Orta Vadeli Program beklentilerini açıkladı.
Türkiye ekonomisinin 2025-2027 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program , ekonomik istikrarı sağlamak ve sürdürülebilir büyümeyi desteklemek amacıyla hazırlanan politikalar ve reformları içeriyor.
Program, önümüzdeki üç yıllık dönemde merkezi yönetim bütçesinin temel çerçevesini oluşturarak, ülkenin ekonomik yol haritasını şekillendiriyor.
Orta Vadeli Program'ın uygulanacak politikaları ve somut tedbirleri, 2025 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'nda ayrıntılı olarak yer alacak. Program, belirlenen takvim doğrultusunda adım adım ilerliyor. Son bir yıl içerisindeki ekonomik tahminler büyük ölçüde geçerliliğini korurken, büyümedeki dengelenme ve cari dengenin beklentilerin altında kalması gibi olumlu gelişmeler kaydedildi. Ayrıca, işsizlik oranlarının hedeflenen seviyelerin ötesinde iyileşme gösterdiği açıklandı.
Kamu harcamalarında etkinliği artırmaya yönelik alınan önlemler sayesinde, bütçe açığının öngörülen seviyeden daha olumlu bir görünüm sergilediği ifade ediliyor. 2023 yılı Aralık ayı itibarıyla bütçe açığı yüzde 5,2 seviyesine geriledi. Bu açığın 3,6 puanı ise deprem kaynaklı harcamalardan oluştu.
Ekonomideki dezenflasyon eğilimi, 2024 yılı Haziran ayından itibaren etkisini göstermeye başladı. Haziran'dan bu yana enflasyonda 23,5 puanlık bir düşüş kaydedildi. Ağustos verileri de bu eğilimin devam ettiğini doğrularken, Eylül ve sonrasında bu trendin sürmesi bekleniyor. Türk Lirası'na olan güvenin arttığı ve TL mevduatların toplam mevduatlar içindeki payının önemli ölçüde yükseldiği belirtiliyor.
Ekonominin dış şoklara karşı dayanıklılığını artırmak için önemli adımlar atıldı. Kur korumalı mevduat sisteminin toplam mevduatlar içindeki payı yüzde 10 seviyesine kadar geriledi ve 47,8 milyar dolara düştü. Bunun yanında, brüt uluslararası rezervler, 26 Mayıs 2023'te 98,5 milyar dolar seviyesinden 23 Ağustos 2024 tarihinde 150,4 milyar dolara çıkarak 52 milyar dolarlık bir artış gösterdi. Bu artış, dış şoklara karşı ekonominin direncini önemli ölçüde güçlendirdi.
OVP'nin temel amacı, enflasyonun tek haneli rakamlara düşürülmesi olarak belirlenmiş durumda. Program ayrıca yatırım, istihdam, üretim ve ihracatı artırmayı, gelir dağılımında adalet sağlamayı hedefliyor. Para, maliye ve gelirler politikaları arasında eşgüdüm sağlanarak, enflasyonla mücadele öncelikli hedef olacak. Orta ve uzun vadede uygulanacak reformlarla Türkiye'nin yüksek gelirli ülkeler grubuna yükselmesi öngörülüyor.
2024 yılı büyüme beklentisi yüzde 4'ten yüzde 3,5'e düşürüldü. 2025 yılının büyüme hedefi yüzde 5 olarak belirlendi. 2026 ve 2027 yıllarında büyüme oranlarının sırasıyla yüzde 4,5 ve yüzde 5'e çıkması bekleniyor.OVP büyüme patikası, enflasyonist baskı oluşturmadan, sürdürülebilir ekonomik kalkınmayı hedefleyen bir yaklaşımla oluşturuldu.OVP büyüme patikası dezenflasyon süreciyle uyumlu.
Kısa vadede enflasyon mücadele büyüme üzerinde geçiri etkiler yapsa da orta ve uzun vadede iki hedef uyumludur. Kişi başına milli gelirin 2024'te 15 bin 551 dolar, 2025'te 17 bin 28 dolar, 2026'da 18 bin 990 dolar ve 2027'de 20 bin 420 dolar olması hedefleniyor.
İşsizlik oranı beklentisi 2024 yılı için yüzde 10,3'ten yüzde 9,3'e indirildi. 2025 yılı için işsizlik oranı yüzde 9,9'dan yüzde 9,6'ya revize edildi. 2026 yılında işsizliğin yüzde 9,2'ye, 2027 yılında yüzde 8,8'e gerilemesi bekleniyor. Bu hedeflerin, 2,3 milyon ilave istihdam sağlanmasıyla gerçekleşeceği öngörülüyor.
Enflasyon beklentilerinde de önemli revizyonlar yapıldı. 2024 yılı için enflasyon hedefi, daha önce öngörülen yüzde 33'ten yüzde 41,5'e yükseltildi. 2025 yılı için enflasyon hedefi ise yüzde 15,2'den yüzde 17,5 seviyesine çıkarıldı. Orta vadede enflasyonun düşmesi hedefleniyor
2026 yılında enflasyonun yüzde 9,7'ye (önceki hedef yüzde 8,5 idi) düşmesi bekleniyor. 2027 yılı enflasyon hedefi ise yüzde 7 olarak belirlendi. Bu hedeflere ulaşmak için para, maliye ve yapısal reformlar içeren kapsamlı bir strateji uygulanacak ve tüm ekonomik aktörlerle işbirliği yapılacak.
Cari açıkta da iyileşme beklentisi söz konusu. 2024 yılı sonunda cari açığın yüzde 1,7'ye düşmesi beklenirken, 2025 yılında bu oranın yüzde 2'ye gerilemesi öngörülüyor. İhracatın 2024'te 264 milyar dolara yükselmesi, ithalatın ise 345 milyar dolara gerilemesi bekleniyor.
Bütçe açığı ile ilgili beklentiler de olumlu yönde revize edildi. 2024 yılı bütçe açığının, bu yılki hedef olan yüzde 6,4'ten daha düşük olarak yüzde 4,9 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor. 2025 yılında bütçe açığının yüzde 3,1 olması hedeflenirken 2027 yılı için bütçe açığı beklentisi yüzde 2,5 olarak tahmin edildi. Turizm gelirinin ise 59,6 milyar dolar olması öngörülüyor.
Cevdet Yılmaz dış ticaret tahminlerinde ise; yıl sonu ihracatının 264 milyar dolar, ithalatın ,se 345 milyar dolar olmasını beklediklerini açıkladı. Sözlerinin devamında Yılmaz, 2025'te ihracatın 279,6 milyar dolar, ithalatın 369 milyar dolar, 2026'da ihracatın 296,1 milyar dolar, ithalatın 390,6 milyar dolar olmasını öngördüklerini belirtti.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, ekonomide kayıt dışı mücadele ile ilgili ise haksız rekabeti engellemeye devam edeceklerini söyledi. Yılmaz sözlerinin devamında vergi tabanını genişletmeyi, vergi adaletini sağlamayı ve kamu gelirlerini artırmayı amaçladıklarını ifade etti.
