Associated Press (AP) ile yaptığı özel bir röportajda, 7 Ekim 2023'ten itibaren Gazze'de yaşanan insani felaketin boyutlarını anlatan Antonio Guterres, bu durumun dünya genelindeki çatışmalar bağlamında da endişe verici olduğunu vurguladı.
Guterres, BM’nin Orta Doğu’daki mevcut misyonlarını hatırlatarak, Gazze’de olası bir ateşkesi denetlemek için BM’nin teklifte bulunduğunu belirtti. Özellikle BM Ateşkes Gözetim Örgütü (UNTSO) misyonunun bölgedeki geçmiş rolüne işaret eden Guterres, ancak İsrail’in bu öneriye sıcak bakmaması nedeniyle BM’nin Gazze’nin geleceğinde etkili bir rol oynayabilmesinin "gerçekçi" olmadığını söyledi. İsrail'in bölgedeki siyasi ve askeri politikalarına dair tutumunun, BM'nin bölgeye yönelik girişimlerinin önündeki en büyük engellerden biri olduğunu ifade etti.
Guterres, Gazze'de yaşanan trajedinin kendisini derinden etkilediğini dile getirerek, "Genel Sekreter olarak görev yaptığım dönemde, Gazze’de son aylarda tanık olduğumuz kadar büyük bir ölüm ve yıkım seviyesi görmemiştim. Böylesi bir insani kriz, tarihte ender görülen türden," dedi. Guterres’e göre, Gazze’de yaşanan olaylar sadece bölgesel bir sorun olmaktan çıkıp küresel bir insani dram haline dönüşmüş durumda. Bu durumun uzun vadeli etkilerinin de hem bölge halkı hem de dünya siyaseti açısından oldukça derin olacağını vurguladı.
Antonio Guterres, Gazze'deki duruma ilişkin uzun vadeli çözüm önerilerini dile getirirken, iki devletli çözümün hâlâ tek geçerli yol olduğunu belirtti. Filistinlilerin haklarını tanımayan herhangi bir çözümün sürdürülebilir olmayacağını söyleyen Guterres, "Beş milyon Filistinlinin bir devlette haklarından tamamen mahrum bir şekilde yaşaması kabul edilemez," diyerek Filistin halkının kendi devletine sahip olma hakkının uluslararası toplum tarafından daha güçlü bir şekilde desteklenmesi gerektiğini belirtti.
Röportajın bir diğer önemli başlığı ise Rusya ile Ukrayna arasında devam eden savaş oldu. Guterres, bu çatışmanın da dünya genelinde süregelen bir kaosun parçası olduğunu ifade ederek, yakın gelecekte bu savaş için bir ateşkesin mümkün olmadığını belirtti. "Rusya-Ukrayna Savaşı’nın sonu henüz görünürde değil. Bu savaşın hızlı ya da kolay bir çözümü olacağına dair hiçbir işaret göremiyorum" diyen Guterres, uluslararası toplumun bu tür çatışmalara müdahale edebilme kapasitesinin ciddi şekilde kısıtlandığını ifade etti.
BM Genel Sekreteri, küresel çatışmaların ve insani krizlerin BM’nin insani yardım operasyonlarını da derinden etkilediğini açıkladı. Guterres, Gazze’den Ukrayna’ya, Afrika’dan Orta Doğu’ya kadar birçok bölgede krizlerin derinleştiğini, bu durumun da BM’nin insani yardım kapasitesine büyük bir yük bindirdiğini belirtti. Doğal afetler, iklim değişikliği ve çatışmaların birleşik etkisiyle, insani yardım taleplerinin hızla arttığının altını çizen Guterres, BM’nin bu talepleri karşılamada zorlandığını vurguladı. BM Genel Sekreteri,"İnsani yardımların sürdürülebilmesi için uluslararası topluluğun daha fazla dayanışma göstermesi ve kaynaklarını seferber etmesi gerekiyor." dedi.
Guterres, dünya genelindeki krizlerin birbirini besleyerek küresel bir kaosa dönüştüğünü belirtti. Gazze’deki insani dramın, Rusya-Ukrayna savaşı ile birlikte küresel güvenlik ve istikrarı tehdit ettiğini vurgulayan Guterres, çatışmaların durdurulmasının uluslararası topluma düşen en acil görev olduğunu söyledi.
