Hollanda'da "Türkiye" isimli köy
Hollanda’nın güneybatısında, Belçika sınırındaki Zeeland eyaletinde yer alan Turkeye köyü, 400 yılı aşkın tarihi ve Türkiye ile Osmanlı döneminden gelen bağları nedeniyle "Hollanda’daki Türkiye" olarak biliniyor. Turkeye, 1796'dan 1970'e kadar Waterlandkerkje Belediyesine bağlıydı. 1970’te Oostburg Belediyesi ile birleşerek, günümüzde Sluis Belediyesine bağlı olarak varlığını sürdürüyor.
Köyde Türkiye detayları
Köyün girişinde yer alan "Turkeijeweg" tabelası, “Türkiye yolu” anlamına geliyor. Ayrıca köydeki otobüs durağında "Turkije" yazılı levhalar dikkat çekiyor. Köyün girişindeki 16 numaralı evin çitlerine asılı Türk ve Hollanda bayraklı levha da köyün Türkiye ile olan bağlantısını simgeliyor.
Barış Manço’nun köy ziyareti
1989 yılında ünlü Türk sanatçı Barış Manço, Turkeye köyünü ziyaret etti. Köyde yaşayan Monique Sturm ve eşinin evine misafir olan Manço, bu ziyareti ünlü televizyon programı "7'den 77'ye"de yayınladı. O dönem köy sakinleri Barış Manço'nun kim olduğunu bilmeseler de sonradan Türkiye’de ne kadar ünlü olduğunu öğrendiler.
Monique Sturm’un Türkiye sevgisi
Uzun yıllardır köyde yaşayan Monique Sturm, Türkiye’den getirdiği eşyalarla evini süslüyor. Evinin kapısında "Türkiyeli Elçilik No:16" tabelası bulunan Sturm, Türkiye ile ilgili pek çok eşyayı evinin duvarlarına asmış durumda. Türkiye’den gelen kilimler, lambalar ve çeşitli süs eşyaları Sturm’un evinin vazgeçilmez parçaları arasında.
Türkiye'den gelen ziyaretçiler
Sturm, bugüne kadar Türkiye’den ve diğer ülkelerde yaşayan Türklerden toplamda 3.600 ziyaretçi ağırladığını belirtti. Türk çay bardakları ve bayraklı anahtarlıklar gibi objeler Sturm’un evinde sergilenirken, bu eşyaları saklamaktan büyük keyif aldığını söylüyor.
Ziyaretlere eskisi kadar vakit ayıramıyor
Monique Sturm, yaşlı annesine bakması gerektiği için artık Türkiye ile ilgili bu hobisine eskisi kadar zaman ayıramadığını dile getiriyor. Evinin camlarını, hakkında yayımlanan haber kupürleriyle süsleyen Sturm, biriktirdiği eşyaların gelecekte ne olacağını henüz düşünmediğini ifade ediyor.
Köyde 22 ev bulunuyor
Turkeye köyü sakinlerinden Iske Geertman, köyün isminin Hollandalılar tarafından ilginç bulunduğunu belirtti. Geertman, "İnsanlar bu ismi duyunca 'Türkiye'ye geldik, tatildeyiz' diye şaka yapıyorlar" dedi. Köyde toplam 22 ev bulunduğunu ve eskiden evlerin yarısının sadece yazlık olarak kullanıldığını, ancak son yıllarda kalıcı yerleşimin arttığını vurguladı.
Köy nüfusu artıyor
Geertman, köyde nüfusun arttığını ve son zamanlarda köye daha fazla ailenin yerleştiğini belirterek, "Şu an köyde 15 civarında çocuk yaşıyor, bu geçmişte hiç rastlanmayan bir durumdu" dedi. Komşusu Monique Sturm'un Türkiye'nin gönüllü elçisi olarak yaptığı işin köyde büyük memnuniyetle karşılandığını da sözlerine ekledi.
Köy ismiyle ilgili farklı rivayetler var
Sluis Belediyesi arşivlerine göre, köyün isminin nereden geldiği konusunda kesin bilgi bulunmuyor. 23 Haziran 1982 tarihli belgede, özellikle Türk basınının köye gösterdiği ilgiden sonra "Turkeye" isminin araştırılması kararlaştırılmış. Arşivlerde yer alan belgeler, köyün isminin 1600'lü yıllarda bölgenin sürekli el değiştirmesi nedeniyle kesin bir kaynağa dayandırılamadığını ortaya koyuyor.
Türklerin desteğiyle İspanyol işgalinin önlendiği rivayeti
Monique Sturm'un en çok duyduğu rivayete göre, köyün ismi Hollanda'nın kurucusu Willem van Oranje'nin oğlu Prens Maurits tarafından veriliyor. Seksen Yıl Savaşları sırasında, Osmanlı donanmasının bölgeye geldiği yanılgısına düşen İspanyolların geri çekilmesiyle bölge büyük bir işgalden kurtulmuş. Bu olayın ardından köye "Turkeye" adı verildiği belirtiliyor.
Osmanlı'ya minnet ve coğrafi şekillerin benzerliği de rivayetlerden
Bir diğer rivayete göre, Osmanlı'nın İspanyollara ve Katolik Fransızlara karşı Hollanda'ya verdiği destek nedeniyle köye "Turkeye" adı verildi. Turkeye'ye yakın olan Sint Anna Ter Muden köyünde, üzerinde Osmanlı kavuğu, ay ve yıldız figürleri bulunan tulumbalı çeşme de bu rivayeti destekliyor. Arşiv belgelerine göre bir başka rivayet, bölgenin coğrafi yapısının Türkiye'ye benzemesi nedeniyle bu ismin verildiğini belirtiyor. Bir başka görüş ise yoksul halkın yaşadığı bu bölgeye alaycı bir dille "Turkeye" adının verildiğini ileri sürüyor.
Bölgeye Fransızlar geliyor
Köy meydanındaki bilgilendirme tabelasında, Turkeye bölgesinin, İspanyollardan kurtarıldıktan sonra Hollandalılar ve Fransızlar arasında üç kez el değiştirdiği anlatılıyor. Tabelada, 1676 yılına kadar "Westfort" olarak bilinen köyün adının daha sonra "Küçük Turkeye" olarak değiştirildiği, köyün hala siper ve mevzileri barındırdığı belirtiliyor. Seksen Yıl Savaşları sonrasında stratejik önemini kaybeden Turkeye, yeni deniz yolları açılınca savaş açısından eski konumunu yitirdi.
İspanya Veraset Savaşları
Belgelerde, Turkeye'nin merkezi Hollanda Krallığı tarafından yeterince korunmadığı için 29 Temmuz 1708'de Fransızların saldırısına uğradığı ifade ediliyor. Bu saldırı sırasında kiliseler ve çiftlikler yağmalandı. Metinde, bölgenin 18. yüzyıl sonunda tamamen mevzi haline getirildiği ve Fransızların tehdidi altında kaldığı dönemde Osmanlı'dan da yardım talep edildiği bilgisine yer veriliyor.
Hollanda ile Türkiye arasında 400 yılı aşan ilişkiler
Turkeye köyü, Osmanlı-Hollanda ilişkilerinin tarihi bağlarının bir sembolü. Osmanlı İmparatorluğu, 1612 yılında Hollanda Cumhuriyeti'ni resmen tanıyan ilk ülke olmuştu. Hollanda ile Osmanlı arasındaki diplomatik ilişkiler, 400 yılı aşkın süredir devam ediyor. Cumhuriyetin ilanından sonra Türkiye ile Hollanda arasındaki ilk anlaşma 1924'te imzalanan Dostluk Anlaşması oldu. İki ülke arasında imzalanan en önemli anlaşmalardan biri de 1964 tarihli Türkiye-Hollanda İşgücü Anlaşmasıdır. Bu yıl, Dostluk Anlaşması'nın 100'üncü, İşgücü Anlaşması'nın ise 60'ıncı yılı kutlanıyor.
