Ankara’nın Ayaş ilçesinde karadut hasadı başladı. Eylül sonuna kadar devam eden karadut hasadı çiftçinin de yüzünü güldürüyor. Farklı bir çok kullanım alanına sahip karadutlar asırlık ağaçlardan toplanıyor. Beyaz dutu ile de meşhur olan Ayaş, Karadut’un en verimli yetiştirildiği ilçelerden biri. 200 yıl önce toprakla buluşan fidanlar 2 asırdır meyve vermeye devam ediyor. Karadut pazarda 25- 35 lira arasında satışa sunuluyor.
Son zamanlarda yiyecek ve içecek sektöründe yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanan karadut silkeleme tekniği kullanılmadan tek tek toplanıyor. Ayaş’a uğrayanlar bu lezzeti dalından toplatarak da satın alma imkanı da bulabiliyor. Yıllardır Ayaş’ta tarımla uğraşan yapan Hasan Uğur, dede mirası ağaçlara gözü gibi bakıyor.
Uğur, "Dededen kalma büyük karadut ağaçlarımız var. Bir tanesi burada diğeri yan tarafta. Kendi yetiştirdiğimiz fidanlarda var. Şu gördüğünüz ağaç tahmini olarak 200 yaşında var. Burada Gökler Köyü’müz var. Orada bin yıllık karadut ağacı var. Onu köyün muhtarı Anıt Ağaç olarak işletti. Türkiye’de de 2 bin yıllık karadut ağaçları olduğunu duydum. Çok uzun ömürlü bir ağaç. Karadut temmuz ayının ilk haftası çıkıyor. İki ay sürüyor. Büyük ağaçlarımızda Eylül ayının 10’una kadar dut oluyor. Toplaması çok yavaş ve elleri boyuyor. Tek tek alıp kovaya atmanız gerekiyor. Ben mesela yarım saatte 2 kg ancak toplayabildim. Beyaz dutta öyle değil yarım saatte 20-30 kg toplayabilirsiniz. Beyaz dut kilogramı 10-15 TL arasında satıldı. Karadutta kilogramı 25-35 TL arasında satıldı" dedi.
" Ağız içi yaralara iyi geliyor"
Karadutu genelde sağlığına dikkat edenlerin kanser hastalarının tercih ettiğini ifade eden Uğur, "Ebeveynler çocuklarına yediriyorlar. Ağız içi yaralara iyi geliyor. Ben karadut şurubunu da yapıyorum. Midesine iyi gelenler tekrar alıyor. Karadut ağaçlarının bize kültürel anlamda da bir mesajı var. Bizim bu bölgede yetişen asırlık karadut ağaçları eski yerleşim yerlerinde mevcut. Buradan eski yerleşim yerlerinde de bu ağaçlara değer verildiğini anlıyoruz. Karadut ağaçları Türkiye’de, Balıkesir, Isparta, Erzurum, Erzincan, Azerbaycan bölgelerinde bulunuyor. En güzeli burada oluyor çünkü iklimi biraz daha farklı. Çocukluğumuz bu ağaçların altında geçti. Ticari amaçla bakmıyorum ben bu duruma. Yetiştirip çoğaltmanın peşindeyim. Aşısını yapıp fidanını çoğaltıyoruz. Benim kendi bahçemde 100’e yakın ağaç var. İsteyen olursa onlara da fidanlarını satıyoruz, veriyoruz. Gençler genelde parasal anlamda bakıyorlar. Bizim bu ağaçlarla duygusal bir bağımız var" diye konuştu.
(İHA)
