Meclis Plan ve Bütçe Komisyonunda, Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin, cemevlerine ilişkin düzenlemeleri içeren maddelerinin görüşmeleri sırasında tartışma yaşandı.
Komisyon Başkanı, AK Parti Bingöl Milletvekili Cevdet Yılmaz, HDP Antalya Milletvekili Kemal Bülbül'ün, eski AK Parti Milletvekili Mehmet Metiner hakkındaki iddiasını, Metiner'i arayarak sorduğunu anlattı. Metiner'in bir televizyon programında Suriye bağlamında değerlendirmede bulunduğunu, "Müslüman'ın zalimi de mazlumu da olabileceğini belirttiğini, Yezid için 'Allah'ın laneti üzerine olsun' ifadesini kullandığını" dile getirdiğini aktaran Yılmaz, Metiner'in, televizyon programının kapanışı sırasında sunucunun acele etmesi dolayısıyla sürçülisan ettiğini ancak herhangi bir kastı olmadığını söylediğini de ifade etti.
HDP İstanbul Milletvekili Zeynel Özen, Aleviler ile ilgili bir kurul oluşturulacağını ancak üyelerinin kimler olacağının bilinmediğini belirterek, "Bu, Alevilere kayyum atamaktan başka bir şey değil." sözlerini sarf etti.
AİHM'in Aleviler ve zorunlu din derslerine ilişkin kararlarına uyulmadığını söyleyen Özen, Alevilerin sorunlarına, bu kesimin görüşleri alınarak çözüm üretilmesi gerektiğini belirtti. Özen, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin "cemevlerinin ibadethane olduğunu" dile getirdiğini anımsatarak, MHP milletvekilleri açısından bugün bir samimiyet testi yapıldığını söyledi.
AK Parti Manisa Milletvekili Uğur Aydemir, "Alevilik bir din değildir, mezhep de değildir. Alevilik bir kültürdür, her Alevi Müslümandır." dedi.
Aydemir'in sözlerine muhalefet milletvekilleri tepki gösterdi.
Komisyon Başkanı Cevdet Yılmaz da milletvekillerinden fikirlerini dile getirirken tanımlama yapmamalarını istedi.
Adalet Komisyonu Başkanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili Abdullah Güler, teklifin, cemevlerine yönelik düzenlemelerine yöneltilen eleştirileri anımsatarak, "Bu teklifi değersizleştirmeyelim, içini boşaltmayalım." şeklinde konuştu.
Üslup tartışması
Komisyonda daha sonra Alevi sivil toplum örgütü temsilcileri, cemevlerine yönelik düzenlemeler hakkındaki görüşlerini dile getirdi.
Alevi Vakıfları Federasyonu Genel Başkanı Haydar Baki Doğan, TBMM'nin, cemevlerini ibadethane olarak kabul etmesini talep etti.
Doğan'ın, Komisyona inançlarının nasıl tarif edileceğini dinlemeye gelmediklerini söylemesi ve milletvekillerinden Aleviliği tanımlamaktan vazgeçmelerini istemesi üzerine Adalet Komisyonu Başkanı Abdullah Güler, Doğan'a, "Usul bilmiyor. Talimat verir gibi konuşuyor." şeklinde tepki gösterdi.
Bu sırada iktidar ve muhalefet milletvekilleri arasında laf atmalar yaşandı.
Haydar Baki Doğan'ın, konuşmasına devam ederken, Alevilere yönelik düzenlemenin, vergiye ilişkin bir teklifin içerisinde TBMM'ye getirilmesini eleştirmesi üzerine AK Parti Manisa Milletvekili Uğur Aydemir, Doğan'a, kanun teklifini küçümsediği gerekçesiyle tepki gösterdi.
Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Yılmaz, Alevilik konusunda yüzyıllardır süren entelektüel tartışmaların, Plan ve Bütçe Komisyonunda yapılmaması gerektiğine dikkati çekerek, "Milletvekili olmayan bir arkadaşımızın milletvekillerine ayar verir gibi konuşmasını hiç kimse kabul edemez. Sivil toplum kuruluşu temsilcilerinden beklentimiz, fikrinizi açıkça ifade etmenizdir. Onu ifade edin, milletvekillerimiz de takdir etsinler." diye konuştu.
AK Parti Erzurum Milletvekili İbrahim Aydemir ise daha önce görüştüğü Doğan'ı beyefendi bir kişi olarak tanıdığını, Doğan'ın konuşmasının maksadını aştığını söyledi.
Adalet Komisyonu Başkanı Güler, Alevi sivil toplum örgütlerinin bazılarının da taraf olduğu davalarda alınan kararları inceleyerek bu konuda yapılması gerekenleri belirlediklerini anlattı. Sivas'ta Alevi canlarla büyümüş bir vatandaş hassasiyetiyle konuştuğunu dile getiren Güler, eksikliklerin olabileceğini, kademe kademe çalışmalar yaptıklarını, ilerleyen süreçte çok daha temel bir kanun noktasında düzenleme arzu ettiklerini kaydetti.
Güler, teklifin hazırlanmasında sarf edilen emeğin takdir edilmesini istedi.
Daha sonra konuşmasına devam eden Doğan, teklifin hazırlanmasında emeği geçen milletvekillerine teşekkür ederek, AİHM'in cemevlerine yönelik kararlarının yasal olarak dikkate alınmasını talep etti.
"Cemevlerinde tiyatro oynanmayacak"
Alevi Dernekleri Federasyonu Genel Başkanı Celal Fırat, aynı zamanda Alevi dedesi olduğunu belirterek, cemevlerinin, Alevilerin ibadethaneleri olduğunu vurguladı. Fırat, "Cemevlerinin ibadethane olarak kabul edilmesini istiyoruz." dedi.
İYİ Parti Erzurum Milletvekili Muhammet Naci Cinisli, "Cemevlerinin faturalarının ödenmesinin Diyanet İşlerinden Kültür Bakanlığına alınması aslında cemevlerinin dini mabet olmaktan bir kültür merkezine indirgenmesi anlamına geliyor." sözlerini sarf etti.
MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin dile getirdiği gibi partisinin de Aleviler gibi cemevlerini ibadethane olarak gördüğünü kaydetti. Kalaycı, "Teklifle cemevleri yasaya giriyor. Aslında devrim niteliğinde bir düzenlemedir." değerlendirmesinde bulundu.
Kalaycı, düzenlemenin eksiklerinin tamamlanabileceğine de işaret etti.
CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, teklifin, Aleviler'in yıllardır dile getirdiği "eşit yurttaşlık" talebini karşılamadığını söyledi. Ağbaba, "Cemevlerinde tiyatro oynanmayacak, konser verilmeyecek. Bu insanlar yüzyıllardan beri yaptıkları gibi cemevlerinde ibadetlerini yapacak. Cemevleri otomatik olarak kültür evine dönüştürülmeye çalışılıyor." ifadelerini kullandı.
Ağbaba, Alevilerin sorunlarının çözümü için komisyon kurulmasını da talep etti.
Komisyonda teklifin maddeleri üzerindeki görüşmeler sürüyor.
